Vlaamse Ardennen geselecteerd voor kandidaat-Landschapspark

Vlaams minister Diependaele en Vlaams minister Demir startten vorig jaar de zoektocht naar 3 Landschapsparken die ze de komende jaren willen oprichten. De Vlaamse parken moeten de prachtige natuur en het uniek erfgoed dat Vlaanderen rijk is in de kijker zetten. In september dienden maar liefst 13 gebiedscoalities een kandidatuur in voor erkenning tot Landschapspark. Een onafhankelijke jury ging aan de slag om te beoordelen of de kandidaturen aan alle voorwaarden voldoen. Het resultaat daarvan is dat de kandidatuur van de Vlaamse Ardennen – samen met zeven andere geselecteerde kandidaten – doorgaat naar de volgende ronde. De deelnemende gemeenten in de Vlaamse Ardennen worden nu begeleid in de opmaak van een masterplan, dat in het voorjaar 2023 moet leiden tot een finale keuze.

De jury voor de landschapsparken heeft de kandidaten geselecteerd waarvan ze oordeelt dat het een samenhangend gebied is met een hoge landschapskwaliteit, en waarvoor een evenwichtige en gedragen coalitie klaar staat om een geloofwaardig en ambitieus masterplan voor te leggen. Kandidaten die de hoge standaard (nog) niet konden aantonen vielen af.

De 7 geselecteerde kandidaten voor de titel Landschapspark zijn:

• Vlaamse Ardennen (deelnemende gemeenten: Herzele, Horebeke, Lierde, Maarkedal, Oudenaarde, Oosterzele, Ronse, Sint-Lievens-Houtem, Zottegem en Zwalm)
• Boerenlandschap Pajottenland
• Grenzeloos Bocagelandschap
• Hart van Haspengouw
• Kempen~Broek
• RivierPark Maasvallei
• Zwinstreek

De geselecteerde kandidaten starten nu een begeleidingstraject voor de opmaak van een masterplan en een operationeel plan. Elke kandidaat ontvangt daarvoor ook 100.000 euro ondersteuning. Op het einde van het begeleidingstraject, eind maart 2023, beoordelen de jury’s het masterplan en het operationeel plan. In een laatste stap, midden 2023, volgt de eigenlijke erkenning van een kandidaat als Nationaal Park Vlaanderen of Landschapspark door de Vlaamse regering.

Vlaams minister van Natuur, Zuhal Demir: “Natuur is geen opsmuk in het Vlaams beleid. Het staat centraal in het beleid. Stellingen dat Vlaanderen hiervoor te klein is, moeten definitief naar de prullenmand. We gaan ruimte maken. Na deze jurybeoordeling is meer dan ooit duidelijk dat de potentie van onze natuur en onze prachtige landschappen en erfgoed groot is. We moeten ze dan ook voluit benutten. Een Vlaams Park bewijst trouwens niet alleen op het vlak van natuur en milieu zijn meerwaarde, het is ook een economisch rendabel ‘product’ en kan een echte motor zijn van de streekontwikkeling.”

Vlaams minister van Onroerend Erfgoed, Matthias Diependaele: “Historische gebouwen, sites en landschappen zijn herkenbare bakens in een veranderende omgeving, ze laten zien waar we vandaan komen, wie we zijn en welke ontwikkeling we doormaken. Het is daarom van belang om zorg te dragen voor deze sites en ze op een goede manier door te geven aan toekomstige generaties. De sterke kandidaturen voor de titel van Landschapspark vormen een garantie dat het verhaal van een dorp, een stad, een natie ook in de toekomst blijft verteld worden.”

Joris Nachtergaele, Burgemeester Maarkedal: “Het project rond landschapsparken is een enorme opportuniteit voor de Vlaamse Ardennen. Nergens in Vlaanderen bepalen landbouw en natuur op een prachtige manier het glooiende landschap. De budgetten die vanuit Vlaanderen worden vrijgemaakt kunnen kansen bieden aan zowel boeren als natuurbeheerders, die vandaag voor grote uitdagingen staan."

Wie zat er in de jury?

De jury voor de Landschapsparken staat onder voorzitterschap van Sylvie Van Damme, onderzoeker landschapsontwerp van HOGent en HOWest. Zij wordt vergezeld van onder andere Theo Spek (professor landschapsgeschiedenis universiteit Groningen), Adriaan Haartsen (directeur Nederlands adviesbureau Lantschap), Sebastien Lizin (assistent professor omgevingseconomie universiteit Hasselt) en Filip De Rynck (hoogleraar bestuurskunde Universiteit Gent). Zij worden ook bijgestaan door de experten van de Vlaamse overheid.

Wat zijn ‘Landschapsparken’ en Nationale Parken Vlaanderen’?

De Vlaamse Overheid werkte, onder coördinatie van Natuur en Bos (ANB) en de Vlaamse Landmaatschappij (VLM), een beleidskader voor ‘Nationale Parken Vlaanderen’ en ‘Landschapsparken’ uit samen met het Agentschap Onroerend Erfgoed, het Departement Omgeving en Toerisme Vlaanderen.

Bij een Landschapspark ligt de klemtoon op landschapskwaliteit en de verschillende functies van het gebied. In een Landschapspark gaan landschapsontwikkeling, recreatie, natuur, erfgoed, landbouw, wonen, bedrijvigheid en toerisme hand in hand.

Voorwaarden Landschapsparken

• Minimaal 10 000ha groot.
• Een logisch en dynamisch landschappelijk geheel vormen
• Minstens 35% van het gebied is landschappelijk erfgoed
• Minstens 70% is open ruimte
• Een hoge mate van verwevenheid tussen landbouw en natuur
• Minstens 15% moet natuur zijn (SBZ, VEN, groene bestemmingen)
• Het gebied heeft een unieke belevingswaarde en internationale uitstraling